Cese
Cicer arietinum
Fabaceae Leguminosae
Nom en français : Pois-chiche.
Descripcioun :Lou cese es uno planto toujour cultivado au nostre. Se pòu trouba, de cop que i'a, d'armas d'anciàni culturo ounte lou cese crèis encaro bord que s'èi samena soulet. Se recounèis eisadamen en fru emé si pichòti dóusso que caupon dos grano caduno. Fai de flour blanco, o un pau bluio, d'à pau près 2 cm.
Usanço :"Soun pas bon crestian lis oustauOunte se manjo ges de cese pèr Rampau" (TdF). Emai siegue pas vertadieramen un medicamen, es uno planto que s'amerito uno bello plaço dins noste manja qu'èi di proun vertuouso pèr eisèmble pèr lucha contro lou diabete, lou trop de lipido dins lou sang... Saupre peréu qu'èi bon pèr lou microubioute dóu couloun que caup d'amidoun tihous à digeri pèr l'ome (e adounc que soubro pèr lou desveloupamen d'ùni baterìo interessanto).
Port : Erbo
Taio : 20 à 40 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Cicer
Famiho : Fabaceae
Famiho classico : Leguminosae
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 1 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco : Planto cultivado
Jun à juliet
Liò : Champ
- Ermas
Estànci : Mesoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Óurigino pountico
Ref. sc. : Cicer arietinum L., 1753
Tortulo-di-péu-lisc
Syntrichia laevipila
Pottiaceae
Nom en français : Tortule.
Descripcioun :Es uno mousso coumuno sus li pège d'aubre, de taio mejano (1 à 3 cm) e de coulour bèn verdo. Devèn touto torso un cop seco. Se recounèis à sa fueio en vióuloun i bord pu clar e acabado pèr un long péu lisc. Generalamen a ges de proupagulo ; pamens quouro n'a soun groupado en gros tas dins li darriéri fueio d'aut de la planto (dessin).
Usanço :Es poussible de s'engana emé d'àutri tortulo de pege. Syntrichia papillosa a si fueio en lanço que porton forço proupagulo sus li rufo. Syntrichia latifolia a ges de péu. Syntrichia virescens es uno mousso mens forto e pu ramificado emé de fueio mens en vióuloun, lou péu es un pau denta (èi tihous, faire uno coupo dins la fueio).
Port : Acroucarpo
Taio : 1 à 3 cm
Fueio : 1 à 3 mm
Tipe bioulougico :
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Syntrichia
Famiho : Pottiaceae
Ordre : Pottiales
Coulour de la flour :
Petalo : 0,5 à 1,5 cm
Ø (o loungour) flour : Membrano basalo auto
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca (Si)
Autour basso e auto : 0 à 2200 m
Aparado : Noun
Abriéu à juliet
Liò : Pège
- Aubre
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Oulartico
e Mieterrano
Ref. sc. : Syntrichia laevipila Brid., 1819
(= Tortula laevipila (Brid.) Schwägr., 1823 = Barbula laevipila (Brid.) Garov., 1840 )